Een pleidooi
voor rondhangen

1. Sociale betekenis: de groep biedt veiligheid en geeft richting aan gedrag en persoonlijke identiteit. Binnen die veilige omgeving krijgen jongeren de kans om sociale en communicatieve vaardigheden te oefenen en hun identiteit te ontwikkelen.

2. Pedagogische betekenis: de publieke ruimte is één van de weinige settings waar de controle van volwassenen minimaal is. Dat maakt van rondhangen de ideale activiteit om zelf vorm te geven aan hun plek in de gemeenschap, om eigen waarden en normen te vormen en te experimenteren met grenzen. Zo draagt rondhangen bij tot meer autonomie en is het ook een expressiemiddel van het streven naar autonomie. Rondhangen werkt emanciperend.

3. Ruimtelijke betekenis: jongeren zoeken naar plekken die aan bepaalde eisen of noden voldoen. Die plek kan een uitvalsbasis zijn, een rustige plek om te babbelen, of net een avontuurlijke plek waar altijd wel iets te beleven valt. Ook de nood om te zien en gezien te worden, bepaalt mee de keuze van een plek. Een winkelcentrum voldoet meer aan die nood dan een steiger langs een afgelegen rivier. De keuze voor een locatie is een duidelijk signaal. De kunst bestaat erin deze noden op te pikken en er je beleid op af te stemmen.

1. Fysieke laag: kunnen jonge inwoners hier aanwezig zijn? Zijn er veilige routes naar die plekken? Zijn er faciliteiten om elkaar te ontmoeten (bankjes, vuilnisbakken, wifi…)? Deze laag focust op aanleg en inrichting.

2. Belevingslaag: willen jonge inwoners hier zijn? Is de plek aantrekkelijk? Hebben ze het gevoel dat ze er hun ding kunnen doen? Deze laag focust op ervaringen en beleving.

3. Laag van machtsverhoudingen: mogen jonge inwoners hier aanwezig zijn? Hebben ze het gevoel dat ze er welkom zijn? Worden ze door andere gebruikers weggestuurd? Durven ouders hun kinderen naar deze plek te laten komen? Deze laag focust op sociale verhoudingen, normen en gedragsregels die aan een plek verbonden worden.

1. Beschikbare ruimte wordt steeds schaarser, onder meer door verdichting en omdat verblijfs- en ontmoetingsruimte vervangen wordt door verplaatsingsruimte.

2. Publieke ruimte wordt vaker voorgestructureerd voor bepaalde functies. Zo krijg je het idee dat skaten enkel kan op een skatepark en spelen in een speeltuin, wat niet altijd strookt met de noden of wensen van gebruikers.

3. Steeds meer privatisering van publieke ruimte. Denk bijvoorbeeld aan een terras dat een deel van een dorpsplein inpalmt. Of ruimte op het strand die ingenomen wordt door verhuurders van bijvoorbeeld ligzetels of parasollen.

1. Enerzijds zijn er de objectieve aspecten van overlast die altijd en overal een negatieve invloed hebben, denk aan zwerfvuil, vandalisme…

2. Anderzijds zijn er de subjectieve elementen die sterk afhankelijk zijn van persoonlijke voorkeuren, interpersoonlijke dynamieken en de setting van de gebeurtenissen. Denk aan het spelen van muziek, gras maaien of rondcruisen op een elektrische step. Die activiteiten zijn op zich geen overlast, maar kunnen wel als dusdanig ervaren worden op bepaalde tijdstippen, in drukke buurten of door het herhaaldelijk plaatsvinden.

1. Openbare ruimte waar sterk ingezet wordt op het publieke karakter, verhoogt de kansen op interculturele en intergenerationele contacten. Bovendien leidt het tot een veel sterkere verbondenheid met de samenleving en de democratie.

2. De thuis- en woonsituatie bepaalt ook mee de nood aan publieke ruimte. Wie beperkter behuisd is en geen tuin heeft, gebruikt de publieke ruimte intensiever.

3. Mogen vertoeven in de publieke ruimte, is een recht voor alle kinderen en jongeren. Het recht op rust en ontspanning (kinderrechtenverdrag artikel 31) impliceert dit. Als overheid heb je de verantwoordelijkheid om kwalitatieve en toegankelijke publieke ruimtes te voorzien, waarin verschillende groepen aanwezig kunnen en mogen zijn.